Uczucia : część 1
Dzisiaj chciałabym przedstawić zasady postepowania z dzieckiem w obszarze nauki rozpoznawania uczuć, ich wyrażania i ekspresji oraz radzenia sobie z uczuciami. Uczucia są podstawą rozwoju człowieka, wartościową, istotną częścią ludzkiej natury. Traktowane z należytą troską i szacunkiem mogą stać się podstawą dalszego rozwoju i osiągnięcia dojrzałości. Są moralnie neutralne, są cennym darem oraz wsparciem w naszym życiu. Często nie pozwalamy sobie na uczucia, emocje, które są dla nas ,,nieprzyjemne''.
Nie lubimy ich. Jeżeli jednak nie zaakceptujemy uczuć, nie poznamy tego, co naprawdę czujemy. Pozwalanie sobie na akceptację uczuć to branie odpowiedzialności za działania podjęte pod ich wpływem. Dopuszczanie naszych niewygodnych przeżyć emocjonalnych nie oznacza jednak przyzwolenia na wyładowanie ich na innych osobach. Oznacza natomiast wzięcie uczuć pod kontrolę. Stanowi też przyzwolenie na rzeczywiste istnienie tych części nas samych, których nie chcemy i do których wolimy się nie przyznawać. Jedynie świadomie przyjmując ich istnienie, potrafimy je kontrolować i nie dopuszczać do sytuacji, gdy wtłaczane do wewnątrz pękną, wydostaną się na zewnątrz i zdominują nasze działania. Kiedy pozwolimy sobie na istnienie uczuć, możemy podjąć decyzję, co w danej sytuacji powinniśmy z nimi zrobić. Dzięki wiedzy o uczuciach i emocjach, potrafimy się kontrolować, możemy nauczyć się sposobów uwalniania od nich, wyrażania ich bez wyrządzania krzywdy innym.
Życie emocjonalne powinno nam służyć i dostarczać energii do podejmowanych działań. Należy pomóc dzieciom w nauce rozpoznawania ich własnych uczuć, ich nazywania i mówienia o nich w konstruktywny sposób. Nawet nam dorosłym sprawia to trudność . Dzieci muszą wiedzieć, że mają prawo okazywać swoje uczucia i emocje, nawet te ,,złe" np. złość, że mogą także wyrażać swoje pragnienia. Niewyrażane emocje mogą doprowadzać do zamknięcia się, uczucia zostają stłumione, przesunięte do podświadomości albo zniekształcone. Mogą także pojawiać się objawy chorobowe (np. wysypki skórne, alergie, duszności, łysienie itp.).
Istnieje bezpośredni związek między tym, jak dzieci się czują. Kiedy czują się dobrze, zachowują się dobrze.
Aby pomóc im dobrze się czuć, należy zaakceptowaćich uczucia. Dopóki nie ujawni się złych emocji, nie można dotrzeć do dobrych emocji. W tym trudnym obszarze trzeba dzieciom pomóc się im odnaleźć.
Trudności w akceptowaniu uczuć dziecka:
- nie potrafimy akceptować uczuć dziecka, gdy nie akceptujemy swoich uczuć, ważniejsze wydaje nam się to, jak dziecko się zachowuje, od tego, co przeżywa,
- walczymy z dzieckiem, aby nie czuło tego, co czuje, zamiast pomóc mu się uporać z emocjami,
- zaprzeczamy niewygodnym uczuciom dziecka, tak naprawdę po to, aby uwolnić od nich siebie.
Ponieważ temat uczuć jest bardzo rozległy ciąg dalszy o uczuciach w następnym artykule.
Opracowanie: pedagog Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Pasłęku