Aktualności

Wszystkim nam wiadomo, że pierwsze szkolne doświadczenia dziecka mogą rzutować na jego dalszy stosunek do szkoły, nauki i do życia. Na pewno wielu rodziców zadaje sobie pytanie „czy moje dziecko dojrzało do nauki szkolnej”? Pytanie wydaje się proste, jednak odpowiedź na nie już taka prosta nie jest. Bez wątpienia największa odpowiedzialność za postępy dziecka w nauce spoczywa na rodzicach. Szkoła, nawet ta najlepsza, zawsze opiera się na fundamentach, które przygotowali dzieciom ich rodzice.
Znany pedagog Stefan Szuman podaje, że dojrzałość szkolna to osiągnięcie przez dziecko takiego poziomu rozwoju fizycznego, psychicznego, społecznego, który czyni je wrażliwym i podatnym na systematyczne nauczanie i wychowanie w klasie pierwszej szkoły podstawowej. Wrażliwość na naukę szkolną to – zdaniem autora – przede wszystkim zainteresowanie dziecka szkołą i wiadomościami oraz umiejętnościami, jakie może tam zdobyć, zaś podatność na nauczanie oznacza, że to czego uczy się dziecko, jest dla niego przystępne i zrozumiałe.
Dziecko dojrzałe fizycznie to dziecko, które w zakresie ogólnej sprawności ruchowej (duża motoryka związana z obrotem i ruchem) sprawnie wykonuje proste ćwiczenia gimnastyczne, utrzymuje równowagę, skacząc zwinnie do przodu na jednej nodze, jeździ na rowerze, wspina się na drabinki. W zakresie sprawności manualnej związanej z małą motoryką i grafomotoryką prawidłowo trzyma ołówek czy kredki, samodzielnie rozbiera się i ubiera, poprawnie odwzorowuje kształty geometryczne, szlaczki literopodobne, lepi z plasteliny, masy solnej oraz odróżnia prawą i lewą stronę swojego ciała.
Dziecko dojrzałe psychicznie to dziecko, które potrafi odpowiednio skupić, skoncentrować uwagę na słuchaniu, opowiadaniu bajki, zapamiętać teksty krótkich wierszyków i piosenek a na obrazku spostrzec stosunki przestrzenne i nazwać je. Ważne też jest, aby dziecko potrafiło różnicować i nazywać podstawowe barwy, rozpoznawać wg wzoru podstawowe figury geometryczne, złożyć obrazek z kilkunastu części, znaleźć różnice między podobnymi obrazkami. Powinno również odtwarzać proste układy rytmiczne wystukane przez dorosłego, podzielić proste wyrazy na sylaby i złożyć w całość wyraz wypowiedziany sylabami oraz wyróżnić głoskę na początku i na końcu wyrazu. W zakresie umiejętności arytmetycznych dziecko powinno poradzić sobie z grupowaniem przedmiotów wg barwy, kształtu, wielkości, itp., sortować znane przedmioty lub ich obrazki wg określonej zasady, np.: owoce, zwierzęta, zabawki, liczyć do 10, przeliczyć elementy w zbiorze i powiedzieć, ile ich jest, dodawać i odejmować na konkretach, np. patyczkach lub palcach do 10 oraz porównać dwa zbiory i powiedzieć, gdzie jest więcej a gdzie mniej.
Dziecko dojrzałe społecznie bez problemu rozstaje się z rodzicami, podporządkowuje się poleceniom nauczyciela, stosuje się do norm obowiązujących w grupie, podporządkowuje się temu, co robią wszystkie dzieci, zgodnie bawi się w grupie, doprowadza rozpoczętą pracę lub zabawę do końca a po zakończeniu pracy lub zabawy sprząta po sobie.
Jednakże praktyka poradnictwa wykazuje, że nie wszystkie dzieci, pomimo że były objęte „zerówką” osiągnęły pełną gotowość szkolną. Dlatego rodzice dzieci 6-letnich powinni umieć obserwować swoje pociechy oraz umiejętnie dokonywać wstępnej oceny ogólnych właściwości i charakterystycznych cech tych procesów psychicznych, które wchodzą w zakres poszczególnych sfer rozwojowych 6-latka.

Jak pomóc dziecku osiągnąć gotowość szkolną?

Przykładowe zabawy stymulujące rozwój psychoruchowy dziecka:
 czytanie dziecku krótkich historyjek lub wierszyków, które ma opowiedzieć lub narysować do nich ilustracje,
 zamalowywanie dużych powierzchni (np. kartonu), najlepiej grubym pędzlem,
 malowanie farbami na dużych arkuszach papieru postaci, przedmiotów, elementów z krajobrazu,
 kalkowanie kształtów i obrazków,
 kreślenie linii poziomych, pionowych, falistych, kolistych,
 wydzieranie z kolorowego papieru i naklejanie wydzieranki na naszkicowany kształt,
 cięcie nożyczkami po narysowanych liniach prostych i falistych,
 wycinanie i układanie historyjek obrazkowych,
 modelowanie z plasteliny, modeliny kulek, wałeczków, stopniowo form bardziej skomplikowanych,
 nawlekanie koralików, przewlekanie przez otwory sznurowadeł,
 układanie puzzli, układanek, budowanie z klocków (wg wzoru i z pamięci),
 dobieranie par obrazków lub domino obrazkowe,
 segregowanie obrazków, przedmiotów wg określonej cechy – kształt, kolor, funkcja użytkowa,
 wyszukiwanie szczegółów różniących obrazki, dorysowywanie brakujących elementów,
 zabawy w naśladowanie głosów i ruchów zwierząt, pojazdów,
 wykonywanie ćwiczeń ruchowych,
 biegi z pokonywaniem toru przeszkód,
 rzucanie i łapanie piłki, rzucanie do celi piłką, woreczkiem,
 wyklaskiwanie sylab w wyrazach, liczenie sylab i głosek w wyrazach,
 kończenie wyrazów rozpoczynających się na daną sylabę,
 nauka krótkich wierszyków i piosenek.

W drugiej części ukaże się list przyszłego wzorowego ucznia klasy I skierowany do rodziców.

Opracowanie: na podstawie materiałów źródłowych pedagog z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Pasłęku.